Erzurum Ulu Cami

Erzurum Ulu Camii (veya Atabeg Camii, Atabey Camii), Türkiye'de Erzurum ili, Yakutiye ilçesinde bulunan ve şehrin en eski, en büyük camisi olma özelliğini taşıyan camidir. 1179 yılında Saltukoğullarından Melik Nasirüddin Muhammed Bey (1174-1185) zamanında yapılmıştır.

Malazgirt Meydan Muharebesinden sonra Anadolu’da ilk kurulan Türk beyliği, Erzurum'da kurulmuş ve Erzurum'u başşehir edinmiş olan Saltuklu Beyliğidir. Malazgirt Zaferinin kazanılmasında önemli rol oynayan Emir Saltuk, beyliğin kurucusudur. Sultan Alparslan, Malazgirt Zaferinden sonra, Bizans İmparatoru dördüncü Romanos Diogenes'in ölümü ile, anlaşma şartlarının yerine getirilmemesi üzerine, emrindeki komutanlara, Anadolu'da fetihlere devam edilmesini emretmişti. Buna dayanarak Emir Saltuk, Erzurum ve civarını fethederek, Saltuklular Beyliğini kurmuştur. Büyük Selçuklu Devleti kökenli olan Saltuklu Beyliği ile birlikte adeta Selçuklu mimarisi de Erzurum'a girmiştir.

Erzurum ilinde bulunan zamanının devasa niteliğindeki yapılar, günümüzde birer tarihi eser niteliğindedir. Kendilerine has özellik ve ustalıkla yapılmış eserlerin arasında önemli bir yeri olan Atabey Camii, Atabek Camii diye de adlandırılan Erzurum Ulu Cami, 1179 yılında Saltukoğullarından Melik Nasirüddin Muhammed Bey (1174-1185) zamanında yapılmıştır.

Kendisinin, Irak Selçukluları Sultanı Üçüncü Tuğrul ve asıl iktidarı elinde tutan Atabeg Kızıl Arslan’a tâbi olduğu 1189 senesinde basılan bir sikkeden anlaşılmaktadır. Melik Nasirüddin Muhammed Bey döneminde yapılan Erzurum Ulu Caminin "Atabeg Camii" ya da "Atabey Camii" diye adlandırılmasının sebebi, Sultan Atabeg Kızıl Arslan'a duyulan bağlılık ve hürmetten dolayıdır.

Selçuklu Dönemi'nde bazı camilerin üzeri düz dam ile örtülürken, Osmanlı döneminde de ilk kez anıtsal mekanlar ortaya çıkaran mimarlık uygulamaları görülmüştür. Cami Selçuklu mimarisine uygun olarak yapılmıştır. (52,5m x 41m) 2152,5 m² alana kurulu, iç kullanım alanı 2000 m² dir. 6000 kişi kapasitelidir. Günümüzde 4500 kişi aynı anda rahatlıkla namaz kılabilmektedir.

Kaynak: Wikipedia